Aktuelna epidemiološka situacija groznice Zapadnog Nila na teritoriji Bačke Palanke
BAČKA PALANKA: Tokom septembra 2017. godine kod pacijentkinje iz Bačke Palanke registrovano je oboljenje groznica Zapadnog Nila. Pacijentkinja je imala teži oblik ovog oboljenja (meningoencephalitis viralis). Oboljenje je potvrđeno nakon virusoloških analiza krvi i likvora u Institutu za javno zdravlje Vojvodine i Referentnoj laboratoriji Instituta za virusologiju, vakcine i serume Torlak, Beograd.
Groznica Zapadnog Nila (GZN) je virusno oboljenje koje se prenosi ubodom komarca, koji je odomaćen kod nas, Culex pipiens. Zaraženi komarci su registrovani na više lokacija u Beogradu i Pančevu, kao i u Novom Sadu, Zrenjaninu, Temerinu, Lovćencu, Feketiću, Bačkoj Topoli, Rumi, Sirigu, Bečeju, Bačkom Magliću…
Simptomi oboljenja nastaju 3-14 dana nakon uboda zaraženog komarca. Glavni rezervoar zaraze su različite vrste ptica, u kojima se virus održava, dok je čovek slučajni, tzv. slepi domaćin, jer se infekcija virusom Zapadnog Nila sa njega dalje ne prenosi, to jest bolest se ne prenosi sa obolelog na zdravu osobu. Osetljivost na infekciju virusom groznice Zapadnog Nila u humanoj populaciji je opšta. Međutim osobe iznad 50 godina starosti imaju veći rizik od nastanka neuroinvazivnog oblika bolesti i trebalo bi da obavezno sprovode mere prevencije protiv uboda komaraca. Prisutna hronična oboljenja, kao što su imunosupresija, dijabetes i oboljenja kardiovaskularnog sistema, mogu da budu nezavisni faktori rizika za pojavu težeg oblika bolesti.
Kod 80% inficiranih osoba bolest protiče bez simptoma, oko 20% ima blagu kliničku sliku (groznica, glavobolja, muka, povraćanje). Kod jednog obolelog na 150 inficiranih dolazi do razvoja teške kliničke slike, neuroinvazivnog oblika bolesti sa upalom mozga i/ili moždanica.
U Bačkoj Palanci su od početka pojave ovog oboljenja do sada, registrovana dva slučaja neuroinvazivne bolesti (2013. g. prvi slučaj) i jedan „lakši“ slučaj (Nova Gajdobra). Nijedan oboleli nije napuštao Bačku Palanku u inkubacionom periodu, niti je primao transfuziju, što ide u prilog činjenici da su i komarci na teritoriji Bačke Palanke zaraževi virusom GZN. Na teritoriji Republike Srbije registrovano je ove godine do sada 48 (44 potvrđena i četiri verovatna) slučajeva obolevanja od groznice Zapadnog Nila, sa jednim smrtnim ishodom. Slučajevi su prijavljivani sa teritorija grada Beograda (34 obolela), Južnobanatskog (pet), Podunavskog (pet), Severnobačkog (jedan), Zapadnobačkog (jedan) i Južnobačkog okruga (dva).
Imajući ovo u vidu, neophodno je da svi preduzimamo preventivne mere u skladu sa
ovlašćenjima i mogućnostima.
Preventivne mere za sprečavanje nastanka GZN:
- Sistematsko i organizovano zaprašivanje komaraca
- Redukcija broja komaraca na otvorenom – isušivanje izvora stajaće vode tj. eliminisanjem mesta na koja se sklanjaju komarci i na kojima polažu jaja. Najmanje jednom nedeljno treba isprazniti vodu iz saksija za cveće, posuda za hranu i vodu za kućne ljubimce, kanti, buradi, limenki, skloniti odbačene gume i druge predmete u koje zaostaje voda.
- Redukcija broja komaraca u zatvorenom prostoru – upotreba komarnika na vratima i prozorima…
- Mere lične zaštite – koristiti repelente na otvorenim delovima tela, tokom boravka u prirodi (sredstva koja mirisom odbijaju insekte), uz istovremeno nošenje odeće sa dugačkim rukavima i nogavicama. Izbegavati boravak u prirodi u zoru i sumrak kada su komarci najaktivniji, kao i područja sa velikim brojem insekata, kao što su šume i močvare.
Mere prevencije na nivou šire društvene zajednice:
- Smanjenje broja komaraca na otvorenom, tj krčenje i uklanjanje vegetacije koja je skrovište komaraca, sanacija terena gde se nagomilavaju atmosferske vode, uklanjanje divljih deponija. Uređenje priobalja, a posebno rečnih plaža uz prethodnu dezinsekciju i akaricidni tretman pre početka sezone kupanja. Na taj način smanjuje se broj mesta na koje komarci mogu da polože svoja jaja.
- Istraživanja na terenu u cilju otkrivanja brojnosti, zaraženosti virusom GZN, otkrivanja vrsti komaraca na području opštine, kako bi se planirao obim i vreme primene direktnih mera suzbijanja tj smanjenje broja komaraca na biološki minimum.
