SERIJAL: Gde to plovi ovaj brod?
BAČKA PALANKA: Demografki podaci u poslednjih nekoliko godina, što se tiče opštine Bačka Palanka, su veoma zabinjavajući. Uistinu, ni ostale opštine u Srbiji se, čast izuzecima, ne mogu pohvaliti boljim rezultatima. Ove podatke ćemo prezentovati, analizirati, ukazati na demografske trendove u opštini Bačka Palanka. Na kraju serijala ćemo izneti i neke od predloga za koje mislimo da bi u budućnosti koliko – toliko popravili demografsku sliku opštine. Pozivamo i vas, naše čitaoce da se u komentarima uključite sa svojim analizama i predlozima, a sve u cilju medijske inicijative za pospešivanjem aktivnosti nadležnih institucija u cilju bolje populacione politike.
Krenimo redom. Treba da znamo da je opština Bačka Palanka sve do početka 21. veka imala veoma visok prirast stanovništva. Iako su postojali različiti trendovi u naseljenim mestima, ukupan broj stanovnika u opštini je imao visok rast.
Ukupan broj stanovnika u opštini je za 54 godine, u periodu nakon završetka II Svetskog rata do 2002. godine, imao kontinuiran i vrlo visok rast od 32,7%. Može se primetiti da je gradsko naselje Bačka Palanka daleko intenzivnije raslo sa brojem stanovnika, a da je u selima opštine (osim Čelareva, Mladenova i Obrovca) dolazilo mahom do pada broja stanovnika. Ovaj pad se objašnjava internom migracijom selo-grad, jer su mahom mladi sa sela u razvoju posleratne industrije tražili posao u gradovima.
I Čelarevo je zahvaljujući tadašnjem TK „Dunav“ i „Pivari Čelarevo“ u to vreme industrijski prednjačilo u odnosu na ostala naselja, pa je i ono beležilo visok rast. Takođe kao jedan od faktora rasta broja stanovnika u Čelarevu, Mladenovu i Obrovcu se uzima i činjenica da su ova mesta nakon II Svetskog rata naseljena stanovnicima iz delova Bosne u kojima je natalitet beležio visoke stope rasta.
Pad broja stanovnika po popisu iz 2011. godine
Pre analize rezultata popisa iz 2011. godine treba se vratiti na popis iz 2002. godine koji pokazuje intenzivniji rast broja stanovnika u opštini Bačka Palanka. On je pre svega rezultat migracije stanovnika izbeglih i raseljenih iz bivših republika SFRJ. Opština Bačka Palanka, kao granična opština, čije stanovništvo dobrim delom vodi poreklo sa ratom obuhvaćenih prostora, primila je veliki broj izbeglih lica, a dobar deo njih je doneo odluku da se stalno nastani ovde.
Popis stanovnika iz oktobra 2011. godine je pokazao da je za nepunih 10 godina opština Bačka Palanka sa 62.126 stanovnika pala na brojku od 55.528 stanovnika. Ovaj pad za skoro 11% je bio prvi ozbiljni pokazatelj veoma lošeg populacionog trenda, koji tumačimo pre svega velikim ekonomskim migracijama, mahom u inostranstvo. Nažalost, ovaj trend prati opštinu Bačka Palanka i u godinama koje su usledile.
Rezultati tog popisa iz 2011. godine doneli su i zabrinjavajući podatak da je najveći broj stanovnika i kod žena i kod muškaraca u intervalu između 55 i 60 godina života što je samo jedan od pokazatelja da je opština Bačka Palanka populaciono „stara“ sredina.
A gde smo danas?
Korististeći zvanične podatke Republičkog geodetskog zavoda, Teritorijalnog registra Republičkog zavoda za statistiku, Vitalne statistike Republičkog zavoda za statistiku i popisa stanovništva iz 2011. godine, dolazimo do sledeće demografske slike opštine Bačka Palanka.
Analizirajući podatke o novorođenima i umrlim kao i zvanične podatke o migraciji stanovnika dolazi se do podatka da je opština Bačka Palanka sredinom 2016. godine brojala 53.218 stanovnika, što je za 2.310 manji broj u odnosu na oktobar 2011. godine.
Posebno zabrinjava podatak da se projekcijom statističkih analiza dolazi do predviđanja da će 2041. godine u opštini Bačka Palanka projektvovani (očekivani) broj stanovnika biti 45.152, što bi bilo manje od 1948. godine kada je zabeležen broj od ukupno 46.795 stanovnika.
Zabrinjavajući podatak je da je populacija u periodu od 2011. do 2016. godine dodatno „ostarila“. Sada je prosečna starost stanovnika 43 godine, naspram 42,4 godine kolko je bila 2011. godine. Po broju sada prednjači populacija starosne dobi između 60 i 65 godina, tako da je i to novi zabrinjavajući pokazatelj.
Jedini pozitivan pokazatelj u ovoj analizi je da se broj novorođenih u 2016. godini (491) u odnosu na prethodne godine (2014. – 456; 2015.-463) neznatno povećao. Ovaj pokazatelj ne može značajno uticati na dugoročni demografski trend.
Broj umrlih u poslednje dve godine na teritoriji opštine Bačka Palanka beleži blagi rast. Inače ovaj parametar u demografskoj statistici se ne razmatra kao parametar koji može ozbiljnije uticati na demografska kretanja.
U ovom preseku od 2014. do 2016. godine beleži se visok negativan migracioni parametar. Uistinu, razlika broja odseljenih i doseljenih u opštinu Bačka Palanka se smanjuje. U 2016. godini ona iznosi 84 stanovnika. I dalje se radi o ekonomskim migracijama i to prvenstveno mlađe populacije koja odlazi u inostranstvo u potrazi za bolje plaćenim poslom.
(Nastaviće se)
