Na bačkopalanačkom području, od ranog neolita do današnjih dana nalaze se nematerijalni tragovi umetničkog stvaralaštva ljudi i arheološki artefakti koji nedvosmisleno ukazuju na hronologiju društveno-socijalnih i kulturno-istorijskih prožimanja naroda koji su živeli i žive na ovoj našoj teritoriji.
Upotrebni predmeti – oruđe, oružje, nakit, obredni i kultni artefakti – od kamena, drveta, kostiju, gline, a kasnije i od metala, ukrašavani su floralnim, zoomorfnim i antropomorfnim crtežima – slikama, što je preteča likovnog izražavanja ljudi koji su živeli na ovom području. Ovaj vid umetničkog stvaralaštva smatra se prvom vizuelnom komunikacijom naših dalekih predaka i ostaće do danas najmasovniji oblik vizuelnog doživljaja, stvorenog ljudskom rukom.
Likovno stvaralaštvo koje se manifestuje kroz nekoliko elemenetarnih umetničnih oblika, kao što su crtež, slika, skulptura, arhitektura, poseban je način vizuelnog sporazumevanja i komunikacije među ljudima, koja doprinosi boljem razumevanju i uvažavanju, verskoj i nacionalnoj toleranciji.
Likovna vertikala Bačke Palanke, koja obuhvata nešto više od vek i po istorije našeg grada, snažan je reper kulturnog razvoja, tim pre što naše područje u drugim oblastima lepih umetnosti, (književnost, muzika, arhitektura, film, pozorište i dr.), nije ni blizu iznedrilo toliko velikih umetničkih imena, kao u likovnom stvaralaštvu.
To nije slučaj samo sa Palankom, mnogi gradovi Vojvodine su prepoznatljivi po svojim likovnim umetnicima: Zemun – arhitekta secesije Franjo Jenc; Sombor – slikari Milan Konjević i Sava Stojkov; Šid – slikar Sava Šumanović; Apatin – slikar Hans Štabler; Vršac – slikar Pavle Paja Jovanović; Subotica – arhitekta Franc Rajhl; Zrenjanin – slikar Uroš Predić; Novi Sad – vajar Jovan Soldatović; Odžaci – slikar Kalman Mešterhazi; Vrbas – slikar Adalbert-Bela Pehan itd.
Kada je reč o bačkopalanačkim slikarima, koje smo uvrstili u „Likovnu vertikalu Palanke“, utvrđeni su kriterijumi na osnovu kojih su izabrani: mesto rođenja i zavičajna pripadnost opštini Bačka Palanka, vrhunski umetnički dometi i da više nije među živima, kako bismo ih učinili besmrtnima.
Podržvajući zacrtane kriterijume, autor je u svojim istraživanjima, a na osnovu dostupne istorijske građe, hronološki, prema godini rođenja umetnika, uradio je ovu likovnu vertikalu Bačke Palanke.
Prvi i najveći slikar Palanke je Franc Ajzenhut (1857- 1903), rođen u Novoj Palanci, đak minhenske akademije, predstavnik akademskog realizma – orijentalista – evropskih i svetskih umetničkih dometa.
Akademski slikar Jozef Pehan (1875-1922), rođen u Čelarevu, živeo u Palanci i Vrbasu, školovao se u Minhenu, impresionista – modernista u slikarstvu svog vremena, preteča vojvođanske umetničke fotografije, preformansa i slikarskih metamorfoza.
Najveći soc-realista do II svetskog rata u Jugoslaviji, akademski slikar Đurđe Teodorović (1907-1986), rođen u Obrovcu, profesor na Likovnoj akademiji u Beogradu, pariski đak, karikaturista, ilustrator i slikar tema sa marginalnih slojeva društva.
Slikar Peter Maurer (1909-1988), rođen u Novoj Palanci, naslikao najveći mural u našem gradu, ostavio dubok trag u palanačkom žanr-slikarstvu, živeo posle 1944. godine u Minhenu, gde je uvršten u sam vrh bavarske likovne umetnosti.
Slikar i arhitekta Milan Pališaški (1927-2017), rođen u Staroj Palanci, kao slikar – akvarelista, dobio je nacionalnu penziju, a kao arhitekta osvojio je mnoga priznanja u zemlji i ino- stranstvu, (Oktobarska nagrada Beograda i dr.).
Umetnički stvaralac primenjene umetnosti, slikar, vajar, keramičar, pedagog, verovatno najveći likovni talenat Bačke Palanke i šire, Milan – Miša Jurić (1938-2013), boem i buntovnik protiv konvencionalnog u slikarstvu, istoričari umetnosti ga svrstavaju u slikare – ekspresioniste.
Akademski slikar Željko Drljača (1963-2002), rođen u Bačkoj Palanci, diplomirao na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, pripadnik je apstraktno-geometrijskog simbolizma, bio je modni dizajner, vajar, grafičar, pedagog, autor umetničkih performansi i instalacija.
Pored pomenutih likovnih umetnika, Palanka danas ima plejadu slikara koji su u punom umetničkom zanosu, čije rezultate i stvaralačke domete, ostavićemo budućem vremenu, koje je jedino merodavno da valorizuje njihov umetnički opus. Takođe, treba verovati da će se naći u vremenu koje dolazi, bolje i stručnije „pero“, koje će ovaj rad dopuniti palanačkim velikim likovnim stvaraocima, njima u čast, a nama na ponos, jer „Likovna vertikala Palanke“ je naše zavičajno kulturno nasleđe.
„Umetnost ne sme životu da postavlja granice, naprotiv, ona mora da pomera granice života“, kaže veliki renesansni slikar Leonardo da Vinči
